Mô hình SMART là gì? Cách xây dựng mục tiêu hiệu quả áp dụng cho các ngành IT, Marketing, HR, Sales,... . - Kiến thức Marketing.

Mô hình SMART là gì? Cách xây dựng mục tiêu hiệu quả áp dụng cho các ngành IT, Marketing, HR, Sales,...

Trong kỷ nguyên số, việc quản trị mục tiêu không chỉ còn là “kỹ năng mềm” mà đã trở thành một năng lực cốt lõi quyết định thành bại của cá nhân, đội nhóm và cả tổ chức. Trong số các phương pháp thiết lập mục tiêu phổ biến hiện nay, mô hình SMART là một trong những công cụ kinh điển nhưng vẫn cực kỳ hiệu quả nếu được hiểu đúng và áp dụng đúng cách.

Vậy mô hình SMART là gì? Làm sao để thiết lập mục tiêu SMART cho từng phòng ban như IT, Marketing, HR, Sales? Bài viết này từ DigiSource.vn sẽ giúp bạn nắm vững khái niệm, nguyên lý và ứng dụng thực tiễn mô hình SMART để chinh phục các mục tiêu cụ thể và đo lường được.

1. SMART là gì? Nguồn gốc và định nghĩa chuẩn

1.1 Định nghĩa mô hình SMART

SMART là viết tắt của 5 tiêu chí để thiết lập mục tiêu hiệu quả:

  • S – Specific (Cụ thể)

  • M – Measurable (Đo lường được)

  • A – Achievable (Có thể đạt được)

  • R – Relevant (Liên quan, thực tế)

  • T – Time-bound (Có hạn định thời gian)

Mô hình SMART được giới thiệu lần đầu bởi George T. Doran vào năm 1981 trong bài viết “There’s a S.M.A.R.T. way to write management’s goals and objectives”.

1.2 Vì sao mô hình SMART trở nên phổ biến?

  • Tính rõ ràng, thực tiễn

  • Dễ dàng đo lường hiệu quả

  • Thích hợp với mọi cấp độ tổ chức: từ nhân viên đến cấp quản lý chiến lược

  • Là nền tảng cho nhiều hệ thống quản trị mục tiêu hiện đại như OKRs, KPIs, BSC...

2. Phân tích chi tiết 5 yếu tố SMART

2.1 Specific – Mục tiêu phải cụ thể

Một mục tiêu mơ hồ sẽ không mang lại động lực hành động. Câu hỏi cần trả lời:

  • Bạn muốn đạt được điều gì?

  • Ai là người thực hiện?

  • Vị trí, thời điểm, công cụ nào cần được dùng?

Ví dụ không cụ thể:
“Cải thiện hiệu suất làm việc.”

Ví dụ SMART:
“Tăng tốc độ xử lý đơn hàng lên 25% trong quý III bằng cách tối ưu hệ thống ERP.”

2.2 Measurable – Mục tiêu phải đo lường được

Nếu không thể đo lường, bạn sẽ không biết mình đã đi được bao xa.

  • Thước đo là gì?

  • Dữ liệu nào chứng minh sự tiến bộ?

Ví dụ SMART:
“Đạt 10.000 lượt truy cập website trong tháng 9.”

2.3 Achievable – Mục tiêu phải khả thi

Thiết lập mục tiêu quá xa vời sẽ gây mất động lực, trong khi mục tiêu quá dễ sẽ thiếu tính thách thức.

  • Có đủ nguồn lực, kỹ năng, thời gian để đạt không?

  • Dựa vào dữ liệu cũ, mục tiêu này có hợp lý?

2.4 Relevant – Mục tiêu phải liên quan đến bức tranh tổng thể

Đảm bảo mục tiêu phù hợp với vai trò cá nhân và định hướng chiến lược của tổ chức.

Ví dụ: Marketing không nên đặt mục tiêu tăng lượt theo dõi TikTok nếu khách hàng mục tiêu của doanh nghiệp không sử dụng nền tảng này.

2.5 Time-bound – Mục tiêu phải có thời hạn rõ ràng

Không có deadline = Không có áp lực = Không có hành động.

  • Khi nào cần hoàn thành?

  • Có cần chia nhỏ mốc thời gian không?

3. Cách xây dựng mục tiêu SMART cho từng phòng ban

3.1 SMART trong ngành IT

Một nhóm kỹ thuật không thể vận hành hiệu quả nếu không có mục tiêu rõ ràng và đo lường được.

Ví dụ mục tiêu SMART ngành IT:

  • Specific: Triển khai phiên bản beta của app quản lý tuyển dụng nội bộ

  • Measurable: Hoàn thành 100% module core, test unit đạt 95% coverage

  • Achievable: Đội có 5 dev chính + 1 tester đảm bảo tiến độ

  • Relevant: App giúp tăng tốc độ xử lý hồ sơ lên 2 lần

  • Time-bound: Hoàn tất trong vòng 45 ngày

Tips cho team IT:

  • Gắn mục tiêu với vòng đời sprint (Agile, Scrum)

  • Tích hợp SMART với OKRs để tối ưu hiệu suất

3.2 SMART cho phòng Marketing

Marketing nếu không có mục tiêu cụ thể dễ rơi vào “rối loạn chiến thuật”: chạy ads, làm content, SEO... nhưng không tạo ra giá trị thực.

Ví dụ mục tiêu SMART ngành Marketing:

  • Specific: Tăng tỷ lệ chuyển đổi từ email nurturing

  • Measurable: Từ 2% lên 5% trong 3 tháng

  • Achievable: Có hệ thống CRM & nội dung tự động hoá

  • Relevant: Nhằm tăng lượng khách hàng tiềm năng đủ tiêu chuẩn

  • Time-bound: Từ tháng 8 đến tháng 10/2025

Tips:

  • Tập trung đo lường ROI (Return on Investment)

  • Luôn gắn với funnel và hành vi người dùng

3.3 SMART trong lĩnh vực HR

Quản trị nhân sự ngày nay không chỉ là tuyển – giữ – thải mà cần tư duy chiến lược, dựa trên dữ liệu và mục tiêu định lượng.

Ví dụ mục tiêu SMART ngành HR:

  • Specific: Cải thiện tỷ lệ giữ chân nhân sự mới

  • Measurable: Tăng retention 90 ngày từ 60% lên 80%

  • Achievable: Bổ sung quy trình onboarding và buddy system

  • Relevant: Giảm chi phí tuyển dụng và tăng hiệu suất team

  • Time-bound: Trong vòng 6 tháng

Tips:

  • Dùng SMART để xây dựng lộ trình học tập, đánh giá năng lực

  • Tích hợp vào quy trình performance appraisal

3.4 SMART trong Sales

Sales luôn là “mũi nhọn” doanh thu nên việc đặt mục tiêu phải rất thực tế và bám sát dữ liệu thị trường.

Ví dụ mục tiêu SMART ngành Sales:

  • Specific: Tăng doanh thu từ khách hàng cũ

  • Measurable: Từ 200 triệu/tháng lên 300 triệu/tháng

  • Achievable: Triển khai chương trình referral & upsell

  • Relevant: Tối ưu chi phí acquisition

  • Time-bound: Trong quý 4 năm nay

Tips:

  • Theo dõi các chỉ số như Win Rate, Average Deal Size, Sales Cycle Length

  • Kết hợp SMART với CRM để cập nhật tiến độ thường xuyên

4. So sánh mô hình SMART và OKRs – Nên dùng cái nào?

Tiêu chí SMART Goals OKRs
Mục tiêu Cụ thể, ngắn hạn, định lượng rõ Tham vọng, dài hạn, linh hoạt hơn
Cấu trúc 1 mục tiêu = 1 câu 1 mục tiêu lớn + 3-5 kết quả chính
Phù hợp cho Task cụ thể, dự án nhỏ Chiến lược công ty, định hướng dài
Ví dụ Đạt 1000 user đăng ký trong tháng Tăng trưởng nền tảng + 5 KPI cụ thể

Gợi ý:
Kết hợp SMART để triển khai từng key result trong hệ thống OKRs sẽ giúp bạn vừa bám sát chiến lược, vừa hành động hiệu quả.

5. Lưu ý khi triển khai mô hình SMART trong thực tế

  • Tránh “đánh tráo khái niệm”: Mục tiêu không phải là task, cũng không phải là sứ mệnh.

  • Không “bịa ra mục tiêu” cho có, hãy dựa trên dữ liệu thực tế và insight.

  • Đánh giá mục tiêu định kỳ để điều chỉnh hoặc loại bỏ nếu không còn phù hợp.

  • Gắn trách nhiệm và cam kết từ cá nhân hoặc bộ phận phụ trách.

  • Sử dụng phần mềm hỗ trợ như Trello, Notion, Asana, Google Sheet để theo dõi.

6. Kết luận: SMART không lỗi thời – chỉ lỗi cách dùng

Mô hình SMART, dù đã xuất hiện từ thập niên 80, vẫn là công cụ nền tảng cho mọi cấp độ quản trị hiện đại. Điều quan trọng là bạn cần hiểu đúng, ứng dụng linh hoạt và không cứng nhắc. Đặc biệt trong các ngành như IT, Marketing, HR hay Sales – nơi mà hiệu suất được đo bằng dữ liệu và thời gian – thì việc đặt ra một mục tiêu đủ cụ thể, đo lường được, khả thi, thực tế và có thời hạn là chìa khóa để dẫn dắt đội nhóm đến thành công.

 

Nếu bạn đang là quản lý hay nhân sự muốn tối ưu quy trình quản trị mục tiêu trong doanh nghiệp, đừng ngần ngại liên hệ DigiSource để được hỗ trợ thiết kế mô hình phù hợp và đào tạo đội ngũ thực chiến.